Thái Lan vừa nhận lại 2 bức phù điêu bằng đá sa thạch có niên đại 1.000 năm, được cho đã bị mang ra khỏi quốc gia Đông Nam Á này.

Một trong hai bức phù điêu 1.000 năm tuổi của Thái Lan, từng được trưng bày tại Bảo tàng Nghệ thuật châu Á ở San Francisco (Mỹ). Ảnh: The Artnewspaper

Hai bức phù điêu tinh xảo về các vị thần của Ấn Độ giáo

Hãng tin AFP cho biết, đây là hai bức phù điêu tinh xảo về các vị thần của Ấn Độ giáo là Indra và Yama, có niên đại từ thế kỷ thứ 9 và thứ 10 xuất xứ từ đông bắc Thái Lan. Các nhà chức trách Mỹ hôm 28-5 nói rằng, họ đã trao trả 2 bức phù điêu sau khi thu hồi chúng từ Bảo tàng Nghệ thuật châu Á ở San Francisco (Mỹ). Từ ngày 1-6, hai bức phù điêu được trưng bày tại Bảo tàng Quốc gia Thái Lan trong 3 tháng.

Chuyện hồi hương các cổ vật nói trên bắt đầu từ khi Tanongsak, người chuyên trùng tu các ngôi đền Khmer và từng làm việc cho bộ phận khảo cổ học của chính phủ Thái Lan, phát hiện 2 bức phù điêu bằng đá sa thạch trong Bảo tàng Nghệ thuật châu Á ở San Francisco. Ông đã nỗ lực để đưa chúng trở lại Thái Lan bằng một chiến dịch trực tuyến nhằm vận động công chúng.

Những cổ vật có ý nghĩa vô cùng quan trọng về mặt lịch sử

Tháng 8-2016, một thành viên của Tổ chức Hòa bình có trụ sở tại Thái Lan gửi email cho Bảo tàng Nghệ thuật châu Á ở San Francisco, nói rằng sự trở lại của 2 bức phù điêu có ý nghĩa như thế nào với người dân địa phương. Một tháng sau, Tổng lãnh sự Thái Lan tại Los Angeles đã kiểm tra các hiện vật và yêu cầu bảo tàng trả lại nhưng không thấy hồi âm. Năm 2017, Bộ An ninh Nội địa Mỹ vào cuộc, truy hồ sơ chứng minh xuất xứ cổ vật của bảo tàng.

Các nhà điều tra cho rằng, các bức phù điêu có thể đã bị mang ra khỏi Thái Lan trong giai đoạn từ năm 1958 và 1969. Đặc biệt, hai năm 1965-1966, rất nhiều cổ vật của Thái Lan bị mang ra nước ngoài. Bảo tàng Nghệ thuật châu Á ở San Francisco khẳng định, họ có kế hoạch trả lại các cổ vật từ lâu, nhưng bác bỏ cáo buộc của các nhà điều tra rằng chúng đã bị đánh cắp. Bảo tàng này đã mua lại 2 bức phù điêu thông qua cựu Chủ tịch Ủy ban Olympic quốc tế Avery Brundage – một nhà sưu tập nghệ thuật châu Á.

Sau lễ bàn giao hai bức phù điêu giữa chính quyền Mỹ và Tổng lãnh sự quán Hoàng gia Thái Lan ở Los Angeles, Bộ Ngoại giao Thái Lan cho biết: “Việc trả lại những cổ vật có ý nghĩa vô cùng quan trọng về mặt lịch sử, khảo cổ học và văn hóa đối với chính phủ và người dân Thái Lan. Những cổ vật thiêng liêng này được mang ra nước ngoài một cách bất hợp pháp từ Thái Lan vào những năm 1960”.